En zo moesten ook wij de A50 op voor een van de gevaarlijkste uitwedstrijden die je, spelend in de OSBO-competitie, ’s winters kunt treffen! Het traject Zwolle – Apeldoorn is, zoals bekend, berucht vanwege zijn hevige sneeuw- en hagelbuien, spiegelgladde weggedeelten, onverwacht overstekende roedels wilde zwijnen en verraderlijke windstoten. Overal langs de weg staan enorme takelwagens gereed om de onfortuinlijke, gestrande schakers, op weg richting Apeldoorn (Schaakstad, Schaakmaat, SC Voorst), weg te slepen. Een echte Highway thru Hell! Sinds de sympathieke Schaakmaten half december hun tocht naar Zwolle, wegens gevaar voor sneeuwduinen (!), af hadden moeten breken, leek het wel of er permanent een code oranje voor deze route gold. En ook vanavond weer waren er door het KNMI Siberische weersomstandigheden voorspeld! We moesten met ZSG 4 aantreden tegen Schaakstad Apeldoorn 5: met hun torenhoge gemiddelde rating de gedoodverfde kampioen in onze klasse. Maar wij waren de trotse koploper!

De reis verliep spoedig. Nog altijd geen sneeuw, hagel of storm… Het enige probleem waarmee ik had af te rekenen, was Martins plotselinge vraag of de routebegeleiding het zou merken wanneer ik, als spookrijder, tegen de stroom in de snelweg op zou gaan. Nadat ik opgemerkt had dat onze derde bordspeler van vanavond deze dwanggedachte maar met zijn eigen auto moest uitproberen, bereikten we het Apeldoornse Denksportcentrum Noord, waar ik nog net kon voorkomen dat Gijs voorgoed in een enorme zaal vol bridgers verdween… Koen, Ineke en Reinier waren er al.

Onze opstelling was in zoverre tactisch, dat Gijs en Martin aan respectievelijk het eerste en het derde bord speelden. Dat gaf onze topspelers twee maal wit. Natuurlijk had Martin mij onmiddellijk medegedeeld dat hij gemiddeld beter met zwart presteert dan met wit (‘Dank daarvoor, Martin! Dank!’), maar ik hield mezelf manmoedig voor dat dat statistisch een ideetje was waar dan vanavond maar snel een einde aan moest komen. Ergens knaagde echter de twijfel… Reinier speelde aan het tweede bord; ikzelf, Ineke en Koen bezetten de borden vier, vijf en zes. In deze formatie marcheerden we de speelzaal binnen.

We werden er allervriendelijkst ontvangen. Langzaam liep het zaaltje vol (Schaakstad speelde deze avond twee OSBO-wedstrijden) en er was alle tijd om nog even het werk van een lokale kunstenaar te bekijken, die de wanden had volgehangen met fel realistische schilderijen waarvan mij vooral een olifant en face en een angstaanjagend, burlend hert zijn bijgebleven. Mooi! Verder stond de verwarming er zo hoog dat we ons gelijk (gedeeltelijk) begonnen uit te kleden. Wanneer je aan de kant van de radiatoren zat, had je beslist een handicap.

De eerste die verloor was Reinier. Hij was met zwart al snel tegen een paardvork (dame en toren) opgelopen, en toen duurde het allemaal niet lang meer. We hebben allemaal bewondering voor de eenzame strijd die hij steeds weer, zonder morren, tegen veel sterkere tegenstanders voor ons voert. Niemand is vergeten dat er zonder Reinier dit jaar waarschijnlijk helemaal geen Roeiboot meer geweest zou zijn. Of zoals Ineke onlangs zei: ‘We zijn dit met elkaar begonnen, dus we maken het samen af!’ Ook dat is ZSG 4!

Martin zat naast me en ik had al met een schuin oog gezien dat hij een kwaliteit voorstond. Helaas was het, schreef onze teamgenoot me de volgende dag, zo’n type ‘kwaliteitsoffer’ dat je in de partij geen enkel voordeel oplevert. Onze man had bovendien - naar hij later vertelde - de afgelopen 24 uur een ernstige slaapachterstand opgelopen, en weet het daaraan dat hij toch moest toezien hoe zijn kundige tegenstander herhaling van zetten afdwong. De Zwolse pap was echt even helemaal op! Het bevredigde Martin beslist niet, maar zijn voorzichtige conclusie, ook later na analyse in de bar, luidde toch dat remise waarschijnlijk wel een terechte uitslag was. Op de volgende clubavond zal ik hem wel weer eens met wit laten winnen…  

Hierna volgt een pijnlijk stukje dat de lezer eigenlijk beter kan overslaan. Zelf liet ik mijn partij, met een overmacht aan materiaal, toch nog remise lopen. En waarom…? Ik had in de opening, met een klein trucje, al een pion gewonnen, en daarna, via een listig valletje, een kwaliteit. Niets aan de hand dus (behalve dat ik vanochtend, met behulp van Fritz, ontdekte wel de winnende combinatie over het hoofd te hebben gezien). Uiteindelijk kwam de volgende stelling op het bord.

Peter Grasman x Gé van den Bovenkamp, na 26. f4

Nu wreekte zich dat mijn tegenstander een veel betere schaker was dan ik. Bekwaam speelde hij zijn sterke paarden naar de beste velden, snoepte mij een pionnetje af en voorkwam dat ik mijn materiaaloverwicht te gelde kon maken. De stelling was gewoon te moeilijk voor mij. Frustrerend! Natuurlijk snapte ik dat ik ergens een lijn voor mijn toren moest openen, om spel te krijgen. Maar welke lijn, en hoe? Zijn remiseaanbod kwam als een opluchting. Graag wil ik op de club nog eens goed analyseren hoe je dit soort stellingen moet spelen. Wie helpt mij? Sommige remises voelen aan als verliespartijen!

Wat ik van Koens partij had gezien, had me ondertussen optimistisch gestemd. Met zwart had hij ergens in de opening (Slavisch, afruilvariant) een pion gewonnen en hij had de hele tijd lekker spel… Helaas liet hij ook ergens een toren instaan, en toen was het spoedig afgelopen. Het siert Koen dat hij daar even behoorlijk ziek van was. Enfin: kan gebeuren, en de punten die Koen dit seizoen al - tegen veel sterkere tegenstanders - heeft binnengehaald, zijn legio!

Toen ik eindelijk de tijd had om ook eens goed bij Ineke te kijken, draaide de stelling daar om een door haar op de achtste rij gepende, vijandelijke loper die ze nog eens kon aanvallen ook. Het zag er mooi uit! Helaas had haar tegenstander nog een tussenzetje, maar Inekes ruimtevoordeel kostte hem wel veel bedenk- en kloktijd. Die besteedde hij nuttig. Ergens verloor onze clubgenote een pionnetje en er ontstond een stelling met veel pionnen, lopers van gelijke kleur en nog beide Dames op het bord. Nu moest onze vijfde bordspeler oppassen dat ze zelf niet mat achter de palen ging! Hoewel de eindstand van de match eigenlijk wel vaststond (Gijs zou waarschijnlijk verliezen), bleef ze moedig verder spelen. Met nog twee minuten op de klok vond de sterke Apeldoorner een herhaling van zetten die de matchwinst voor Schaakstad veilig stelde. Helemaal tevreden was onze Chess Queen achteraf niet. Ze had het idee dat het ergens wel wat beter had gekund, maar dat zei Kramnik ook toen hij deze week in Wijk aan Zee van Giri verloor. Ineke leek me overigens eveneens helemaal klaar voor Wijk, waar ze de komende dagen met Vishy, Magnus en Anish (en Ferdinand) in het Tata Steel toernooi speelt!

Hierna begaven we ons massaal naar het eerste bord om te zien hoe Gijs zou gaan verliezen. Onze kampioen had, in (uiteindelijk) een soort Engelse partij, na lang manoeuvreren pionwinst op de vijandelijke damevleugel voor het grijpen, maar had nooit die (overigens niet correcte) paard-inslag op e2 zien aankomen. Het juiste vervolg was erg moeilijk te vinden (zie diagram) en nu, een hele tijd later, resteerde er een eindspel met lopers van gelijke kleur en drie (Gijs) tegen vijf (Apeldoornse) pionnen.

Gijs de Koning Gans x Erik Buitenhuis, na 28. Txa6

Er volgde: 28. … Pxe2†(?!?) 29. Txe2 Txd3 30. Ta8(?) Td1† 31. Te1 Txe1† 32. Dxe1 Txa8 33. Pf6† Dxf6 34. Lxa8 Lxc4 en zwart staat beter. Gewenst, maar erg moeilijk te overzien, was het haast gedwongen: 30. Td2 Txd2 31. Pxd2 en nu na bijv.Txd2 32. Dxd2 Db1† 33. Lf1 Lxc4 34. Ta8† Kh7 35. Ta1 Dxa1 36. Dc2† g6 37. Dxc4. Maar ook dan hadden de heren nog een hele kluif aan elkaar gehad (met dank aan Fritz).

Omdat de Apeldoornse speler drie pionnen-eilanden had, ging er al snel één pionnetje verloren, maar het eindspel leek theoretisch nog steeds voor de Schaakstedeling gewonnen. Grommend, snuivend en zwetend als een otter zette Gijs zich aan een onmogelijke taak. Langzaam rukten de vijandelijke pionnen, gesteund door loper en Koning, op naar de promotievelden. Ergens vond een pionruil plaats… nu nog twee uiteengeslagen, Apeldoornse pionnen (eentje geblokkeerd) tegen één Zwolse! Wel werd de vijandelijke vrijpion gecontroleerd door Gijs’ Koning (‘de Koning Gijs’). Met nog tien minuten op de klok was des Arbiters endorfine-spiegel uiteindelijk zo hoog gestegen, dat onze man plotseling geheel uit de speelzaal verdween! Ik vond hem buiten terug, met een sigaretje, joeg hem weer naar binnen en voort ging de helletocht… Nu moest hij ook nog bier! Langzaam werd het duidelijk: zijn tegenstander wist niet precies hoe hij moest winnen, maar kon wel eindeloos, en zonder enig risico, doorspelen. Gijs plaatste zijn loper - met nog een paar minuten bedenktijd - zo op de diagonaal dat zijn tegenstrever steeds bang moest zijn voor verlies van de vrijpion en een afruil van de lopers, waarna Gijs dan net op tijd het promotieveld zou bereiken. Ook controleerde de Zwolse loper de, voor de Apeldoornse Koning essentiële, witte velden. Tenminste: zolang Gijs niet het geringste foutje maakte… Martin, Koen en ik stierven duizend doden! Na nog een paar keer proberen (linksom, rechtsom), gaf de man uit Apeldoorn er, na bijna negentig zetten, uiteindelijk de brui aan met remise door pat als hoogst haalbare resultaat. Een ‘Draw from Hell’ zou de ANPARC zeggen! Maar wat een gevecht!

We feliciteerden onze tegenstanders met hun verdiende matchoverwinning (4 – 2) en droegen Gijs de auto in. In februari speelt de Roeiboot niet, pas in maart wacht ons een nieuwe (thuis)wedstrijd tegen de sterke jeugd van Pallas.

Op de terugweg, tegen twaalven in de auto, hadden we gemengde gevoelens. Gijs dampte nog wat na, en Martin en ik waren niet echt tevreden met onze remises. Maar van die geweldige draw van Gijs hadden we een kick gekregen! Zo moest het dus. Sommige remises voelen aan als overwinningen! De A50 lag er ondertussen vreedzaam en droog bij als op een mooie zomeravond. Code oranje was weer even ingetrokken… Morgen rood!